Öğrencilik yıllarımdan, kasım ayının ilk haftası denilince unutamadığım dikkat çekici o ilginç haber başlığı geliyor aklıma…

          Ünlü milyarder ölümden sonra kullanabilmek için çok sevdiği lüks marka  aracını gömeceğini açıkladı …

         Haberde Brezilyalı ünlü milyarder olan Count Chiquinho Scarpanın, eski firavunların değerli eşyalarını gömmesine özenip, çok sevdiği lüks marka aracını ölünce de kullanabilmek için gömeceğinden ve bunun için malikânesinin bahçesine çok büyük bir mezar kazdırmaya başladığından bahsediliyordu. Böyle bir haber internette büyük ses getirmiş, törenin olacağı zamana kadar konuyu saçma bulup tartışanlar, böylesi lüks ve kişiye özel üretilmiş bir aracı gömmenin israf olduğunu eleştirenler, gerçekten yapıp yapamayacağı hakkında bahse girenler…

           Brezilya basını belirtilen günün sabahı malikânenin bahçesine heyecanla gittiğinde arabanın gömülmesi için açılmış büyük bir çukur görürler. Halbuki bir aracın gömülmesi, Ne büyük bir israf !

        Tören, arabanın gömülme talimatıyla başlar. Yarıya kadar gömülmüş arabayı seyreden  kalabalığın şaşkınlığına dayanamayan milyarder, töreni durdurup tüm dünyayı etkileyen o konuşmasını yapıyor :

          “Milyon dolarlık arabamı gömeceğimi söylediğim için beni kınadınız. Halbuki bir çok insan, benim bu arabamdan çok değerli bir şeyi sürekli toprağa gömüyor.

Kalpler, karaciğerler, akciğerler, gözler ve böbrekler toprağa gömülüyor.

Bu benim yaptığımdan çok daha saçma.

Dışarıda organ nakli bekleyen o kadar çok insan varken, bu sağlıklı organları gömüyoruz. Çürüyüp yok olmalarını izliyoruz.

Asıl bu dünyadaki en büyük israf !

Arabam bir organdan ve insan hayatından çok daha kıymetsiz.

Bu yüzden bugün burada tüm basın önünde organlarımı bağışladığımı resmen açıklıyorum. Ve herkesi organ bağışı yapmaya davet ediyorum” diyerek asıl niyetini açıklar…

            Maalesef paha biçilemeyecek servetimiz organlarımızın, birilerinin hayatına dokunabilecekken, yok olup çürümesine izin veriyoruz. Organ bağışına gereken hassasiyetin ülkemizde yeterince gösterilmediği ve çok yanlış bilgilerle uzak durulduğu fikrindeyim. Bu sebepten organ bağışı hakkında kısaca bilgilendirme yapmak istiyorum.

         Her yıl 3-9 Kasım, organ bağışı bilincinin yeterince gelişmesi, farkındalık oluşturulması, organ bağışı ve naklinin yaygınlaştırılması ve doğru bilgilendirme yapılması amacıyla Organ bağışı haftası olarak anılmakta ve çeşitli sağlık etkinlikleri düzenlenmektedir.

          Organ bağışı, bir kişinin organlarının bir kısmının veya tamamının, ya da bir dokusunun, hayatta iken ya da beyin ölümünün ardından; ihtiyaç duyulan ve organ nakli olmadan hayati tehlikesinin devam eden kişilere naklinin yapılmasının, onaylanmasıdır.

          Burada amaç kişilerin hastalığı sebebiyle ya da çeşitli sebeplerle zarar gören ve/veya işlevini kaybetmiş dokunun ya da organın donörden nakledilerek fonksiyonel olmasını sağlamaktır. 

            Organ bağışı kişilerin gönüllülük esasına göre, kendi hür iradesi ile önceden aldıkları organ nakil kartları ya da beyin ölümü gerçekleştikten sonra yakınları tarafından alınacak onay ile bağış yapılır. 18 yaşını dolduran ve akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışçısı olmak için yeterlidir. Kişiler organ nakli için böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas gibi sağlıklı organlara bağış yapılabildiği gibi ; kan hücreleri, kemik iliği, kornea ve pankreasın adacık hücreleri gibi sağlıklı olan dokular için de, hem yaşarken canlı verici olarak, hem de öldükten sonrası için ayrı ayrı bağışta bulunabilinir.

            Organ bağışçısı olmak için organ bağış kartınızın olması yeterlidir. Organ bağışı kartı için, eğer canlı vericiyken organ bağışı yapılacaksa alıcı adayı hasta ile bir organ nakli merkezine başvurulması yeterlidir. Öldükten sonra kullanılmak üzere organlarınızı bağışlamak için de Sağlık Bakanlığı’na ait organ ve doku nakli bölge koordinatörlüklerine başvuru yapılabilir. Bağış yaptıktan sonra bağış yaptığınız konusunda ailenizi de bilgilendirmek daha sonradan oluşabilecek karışıklıkları önlemek açısından daha faydalı olacaktır.

            Sosyal medya ya da ortamlarda yanlış bir bilgi olarak dolaşan, daha önceden organ nakli yaptıracağını bildiren ya da organ nakil kartı alan birinin organlarının, ölmeden alınacağı veya kişiye bu bağış sebebiyle gerektiği hallerde, temel yaşam desteği sağlanmayacağı gibi bilgilerin aslı yoktur. Yanlış bir bilgidir.

         Hayatın hangimiz için ne zaman ne getireceği bilinmez, ne zaman organ yetmezliği ile karşılaşıp, ne zaman organ veya doku nakline ihtiyaç duyacağımızı ve her nakil hastası gibi uygun donör bekleyeceğimizi bilemeyiz. Hayat kurtarmak amacıyla eğer organ bağışçısı değilsek önce kendimizi bağışçı olalım, sonra çevremizdekilere bu kıymetli meseleyi anlatalım.

           Çok daha sağlıklı ve farkındalığı yüksek günlere…

 

Dr. Rukiye Merve ACAR

ANKAHED Bilim Eğitim Komisyonu Üyesi